"การปฏิบัติไม่ได้ขึ้นอยู่ว่า ต้องเห็นอะไร การปฎิบัติ อยู่ที่ว่า อะไรเกิดขึ้น สังเกตมันไปเรื่อยๆ แค่รู้แค่ดูไปเรื่อยๆ ปล่อยให้จิตเรียนรู้ของจิตเอง เราอย่าไปช่วยจิตเรียนรู้ อย่าเอาความคิด ความเข้าใจ ความเห็นของเราไปช่วยจิตมัน เพราะความคิดความเห็นเรา มันยังเจืออวิชชาเยอะ พอเราเอาความคิดความเห็นเราไปสอนจิต สอนตัวเอง สิ่งที่เราได้ก็คือ ความเข้าใจผิดๆ เพราะฉะนั้น สุดท้ายอาศัยการมีสติรู้กายรู้ใจตามที่มันเป็น ไม่ต้องบังคับจิตไว้ ไม่ต้องพยายามสร้างสภาวะขึ้นมา ไม่ต้องไปสร้างนิมิตแสงสีอะไรขึ้นมาทั้งสิ้นเลย ถ้ามันจะเกิด ให้มันเกิดเอง แล้วเราก็ดูมันเกิดดับเหมือนกัน" --อ.สุรวัฒน์ เสรีวิวัฒนา สนทนาธรรมตามกาล ณ M Academy วันที่ ๒๙ ตุลาคม ๒๕๖๐

"สติเกิดขึ้นบ่อยๆ สมาธิเกิดขึ้นตามมา เพราะสติเป็นตัวกุศล พอมีสติเป็นตัวกุศลเรื่อยๆ ใจนั้นจะมีความสุข ความสุขนี่แหละ เป็นเหตุใกล้ให้เกิดสมาธิ สมาธิก็เกิดขึ้นมา จากใจที่มีความสุข จากสติ มันก็เกิดเกี่ยวเนื่องกันไป พอมีสติ มีสมาธิขึ้นมา สมาธินี่แหละ เป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญาตามมา" --หมอม่อน คอร์ส ก.ล.ต. วันที่ ๒๑ ตุลาคม ๒๕๖๐

"ปลอกเปลือกตัวเอง ทุกคนต้องปลอกตัวเองออกมาให้ได้ หัวโขนต้องโยนทิ้งออกไปให้หมด เราไม่ได้ปฎิบัติแล้วให้มันดีหรือมันไม่ดี ให้มันเก่งหรือไม่เก่ง เก่งหรือไม่เก่ง ดีหรือไม่ดี มันเป็นไตรลักษณ์ทั้งหมด" --คุณมาลี ปาละวงศ์ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ กลุ่มธรรมปฏิบัติ ภูเก็ต วันที่ ๒๒ กันยายน ๒๕๖๐

"แต่ละคนไม่ได้สมบูรณ์แบบมาตั้งแต่แรก แต่เพราะอาศัยการฟังธรรม ค่อยๆ พัฒนาตัวเองขึ้นมา ทำให้ตัวเอง ค่อยๆมีศีลมากขึ้น จากเดิมที่ไม่มีศีล ก็มีศีลมากขึ้น จากเดิมที่ไม่มีสติ ก็มีสติมากขึ้น จากเดิมที่ไม่มีสมาธิที่ถูกต้อง ก็มีสมาธิที่ถูกต้องมากขึ้น จากเดิมที่ไม่มีปัญญา ก็มีปัญญามากขึ้น 7 วัน 7 เดือน 7 ปี ถ้าเราฝึกภาวนาไป อริยมรรคก็เกิดขึ้น ทุกคนก็ต้องพากเพียร อดทนไป ไม่ยากเกินความสามารถของมนุษย์คนหนึ่งที่จะทำได้ แต่ละคนไม่ได้สมบูรณ์แบบมาตั้งแต่แรก แต่อาศัยการฟังธรรม่ แล้วก็ไปฝึกพัฒนาตัวเองไปเรื่อยๆ ค่อยๆ ขัดเกลาตัวเองไป ธรรมก็จะค่อยๆขัดเกลาจิต ขัดเกลาใจของเราให้พัฒนาขึ้นตามลำดับ" --หมอม่อน คอร์สการเจริญสติในขั้นพื้นฐาน จ.ขอนแก่น วันที่ ๒๓ กันยายน ๒๕๖๐

"คนส่วนใหญ่ที่เข้าใจธรรมะขึ้นมาได้ เค้าหลอมการภาวนาทั้งหมดอยู่ในชีวิตประจำวัน คือเขาสามารถรู้สึกตัวในชีวิตประจำวันโดยไม่ละเลย มันถึงจะเข้าใจ" --คุณมาลี ปาละวงศ์ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ 1 จ. ภูเก็ต วันที่ ๒๒ กันยายน ๒๕๖๐

"สภาวะอะไร เด่นขึ้นมา สติมันจะไประลึกรู้เอง สมมุติว่า ไม่มีสภาวะอะไรเด่น เราก็เลือกดูว่า บ้านของเราคืออะไร สมมุติว่า บ้านของเราคือร่างกายที่เคลื่อนไหว มันก็เหมือนกับคลอเคลียกับร่างกายที่เคลื่อนไหวสบายๆ" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในขั้นพื้นฐาน วันที่ ๒๓ กันยายน ๒๕๖๐

"กรรมฐานหลักที่พวกเราต้องสนใจ คือ 'วิปัสสนากรรมฐาน' เพื่อความพ้นทุกข์โดยสิ้นเชิง พระพุทธเจ้าท่านค้นพบว่า ที่เราต้องทุกข์อยู่ทุกวันนี้ เพราะว่า เรามีความรู้สึกว่า เป็นเรา ในกายในใจนี้จริงจังถาวร เป็นเพราะว่า ใจเรายึดติดอยู่ในกายในใจนี้ พอมีอะไรที่แปรปรวน มีอะไรที่ทำให้กายและใจของเราเป็นทุกข์ เราก็ทุกข์ไปด้วย" --คุณแม่นุช คอร์ส ก.ล.ต. วันที่ ๒๓ ตุลาคม ๒๕๖๐

"สติคือ ความระลึกได้ สติที่ใช้ในการภาวนาคือ สติปัฏฐาน4 วิธีฝึก ให้สติเกิด ก็ฝึกตามสติปัฏฐาน จะดูกาย ดูเวทนา ดูจิตก็ได้ แต่ตัวธรรมมันยากไป เริ่มๆ ฝึกสติ เรามาดูกายดูใจของเรา อย่างเราดูรูป ยืน เดิน นั่ง นอน เราดูไป ร่างกายยืน ร่างกายเดิน ร่างกายนั่ง ร่างกายนอน ดูบ่อยๆ ต่อไปร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน สติมันเกิดเอง" --พระอาจารย์อ๊า คอร์ส ก.ล.ต วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๖๐

"ธรรมะต้องค่อยๆ ค่อยๆสะสมไป เก็บเล็กเก็บน้อยไปเรื่อยๆ บุญบารมีค่อยๆเก็บไป ความชั่วต่างๆ ค่อยๆละไป ทุกอย่างมันค่อยๆ ใจมันก็ผ่องแผ้วขึ้นเรื่อยๆ ดังนั้น เราค่อยๆไปทำ" --หมอม่อน คอร์ส ก.ล.ต. วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๖๐

"ในชีวิตเรานี้ มีสื่อโซเชียลมีเดีย พร้อมที่จะดึงความสนใจในชีวิตไปเยอะมาก ดังนั้นการที่จะเรียนรู้กายเรียนรู้ใจ ยากมั้ย ยากนะ แต่ถ้าเราฝึกได้ มันเหมือนการทวนกระแสสังคม คือกระแสกิเลส ถ้าเราทวนเข้ามาได้มาก มันก็จะพัฒนาได้" --หมอม่อน - คอร์ส ก.ล.ต. วันที่ ๒๑ ตุลาคม ๒๕๖๐

"เหนื่อยมากๆ เครียดมากๆ ดูใจ อาจจะยังไม่ได้ อาจจะยังฟุ้งอยู่ ไม่สามารถมีสติรู้ได้ ก็สังเกตการขยับของร่างกายที่มันหยาบๆ ดึงใจที่มันฟุ้งอยู่ให้กลับมาอยู่กับร่างกายก่อน ถ้ามันผ่อนคลายแล้ว ใจพอมีกำลังแล้ว ไม่ฟุ้งมาก ก็มาสังเกตจิตใจได้ เพราะฉะนั้น เราจะไม่เจาะจงว่า เราจะรู้กายอย่างเดียว หรือรู้ใจอย่างเดียว จริงๆ แล้ว เราสามารถรู้ได้ทั้งสองอย่าง ทั้งกายและใจ" --คุณวรรณพ คอร์สเชฟรอนธรรมะ วันที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๖๐

"จิตเค้าจะฉลาดได้ ต้องให้เวลาสะสม เราเกิดมานับภพนับชาติไม่ถ้วน สะสมความเห็นผิดมาก็นาน เวลาที่มันจะเห็นถูก ก็ให้เวลาเค้าบ้าง ค่อยๆเรียนรู้ ค่อยๆพาเค้าเรียนรู้ไปเรื่อยๆ ทางของพระพุทธเจ้าไม่เนิ่นช้า ท่านบอกแล้ว ถ้าเราดูไปอย่างนี้ ไม่ช้า" --คุณแม่ชีอรนุช คอร์สเชฟรอนธรรมะ วันที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๖๐

"ศีลที่เหมาะกับนักปฏิบัติเรียกว่าอินทรียสังวรศีล อินทรียสังวรศีล ก็คือ เวลา ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ กระทบผัสสะแล้ว ใจมันยินดียินร้ายขึ้นมาแล้วคอยรู้ทัน หมายถึงว่า ให้เราใช้ชีวิตของเราปกติแบบนี้ เวลามีผัสสะกระทบเข้ามาทางผัสสะต่างๆ แล้วใจเรามียินดียินร้าย ใจเราคอยรู้ทัน ยกตัวอย่าง เช่น คนมาด่าเรา ใจเรามีความโกรธขึ้นมา เรารู้ทัน ความโกรธดับไป จิตเราก็เป็นปกติ อันนี้เรียกว่าจิตมีศีล" --พระอาจารย์อ๊า คอร์สเชฟรอนธรรมะ วันที่ ๑๓ ตุลาคม ๒๕๖๐

"พอจิตมีกำลัง จิตจะเป็นตัวของมันเอง โดยไม่ต้องยุ่งกับมัน หลักการอยู่ตรงนี้ พูดง่ายๆคือ มีกำลังทรงตัวของมันเอง ไม่ต้องไปประคอง ไม่ต้องยุ่งกับจิต มันก็อยู่ของมันได้ เค้าเรียกว่า มันถึงจิต จิตก็ตั้งมั่นขึ้นมา มีความเป็นตัวของตัวเอง" --หมอณัฏฐ์ คอร์สเจริญสติและสมาธิในชีวิตประจำวัน กฟผ. วันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๖๐

"ถ้าวางจิตถูก ถ้าเราเกิดความคุ้นเคยให้มาก ว่าความรู้สึกเป็นอย่างไร จิตที่ดำเนินไป ไม่ว่าจะอยู่ในลักษณะไหน ให้มีความรู้เนื้อรู้ตัว มีความรู้สึกเป็นองค์ประกอบ ไม่ว่าจิตจะอยู่ในขณะใด ในชีวิตประจำวัน หรือทำความสงบ ให้หยั่งเข้าไปสู่ความสงบ ให้มีความรู้สึกตัว ถ้าลงช่องที่ถูก เมื่อจิตสงบ จิตก็จะแยกเป็นผู้รู้ขึ้นมา ความรู้จะชัดขึ้น จิตก็จะรู้อยู่ที่จิต และจิตก็จะไปเห็นจิต จิตก็จะไปเห็นร่างกาย พูดง่ายๆ จิตก็จะไปเห็นรูป และจิตก็จะไปเห็นนาม โดยจิตที่แยก ก็เกิดจากการฝึกฝนที่เราทำแต่ต้น โดยไม่เข้าไปยึดติดในอารมณ์ใด จิตก็แค่ยึดอยู่สิ่งเดียวคือ ความรู้สึก " --หมอณัฏฐ์ - คอร์สเจริญสติและสมาธิในชีวิตประจำวัน กฟผ. วันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๖๐

"หัวใจของการภาวนา ถ้าเราเจริญสติในชีวิตประจำวันไม่ได้ แปลว่า การภาวนาของเรายังไม่กลมกลืนกับชีวิต ถ้าเรายังแบ่งแยกชีวิตว่า ช่วงนี้เป็นช่วงปฏิบัติ ช่วงนี้ไม่ใช่เวลาปฏิบัตินี้ การภาวนายังอีกห่างไกล" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สเจริญสติและสมาธิในชีวิตประจำวัน กฟผ. วันที่ ๒๙ กันยายน ๒๕๖๐

"ตรงที่เห็นจิตไหลแว็บ มันแว็บเดียวจริงๆ เงียบๆ ด้วย ไม่มีคำพูด นั่นแหละคือ การปฏิบัติ เกินจากนั้นเมื่อไหร่ หลงคิดหมดเลย คือปฏิบัติอยู่ มันก็ปฏิบัติอยู่แล้ว เพียงแต่ว่า มันดิ้น ดิ้นจะให้ก้าวหน้า ดิ้นจะให้ได้ผลเร็วๆ ตรงนี้ เป็นกับดัก ถ้าดิ้นอยู่อย่างนี้ ปฏิบัติไปอีกนาน ก็ไม่ได้หรอก ต้องเลิกดิ้นให้ได้ ดูด้วยใจที่เป็นกลางจริงๆ ดูด้วยใจที่เฉยๆ" --อ.สุรวัฒน์ เสรีวิวัฒนา คอร์สเจริญสติและสมาธิในชีวิตประจำวัน กฟผ. วันที่ ๒๙ กันยายน ๒๕๖๐

"สัจจะแห่งธรรมะ ถ้าเราสามารถรู้สภาวะใดสภาวะหนึ่ง ถูกต้องลงปัจจุบัน สภาวะนั้นจะดับให้เห็นต่อหน้าต่อตา" --คุณมาลี ปาละวงศ์ วัดพระธาตุโกฏิแก้ว จ.เชียงราย วันที่ ๓ กันยายน ๒๕๖๐

"เวลาเจอผู้ป่วยที่ใกล้จะสิ้นลม เรามีวิธีปฏิบัติให้เขาไปอย่างสงบ อันแรก เราต้องไม่เศร้าหมอง คือเราต้องไม่ทุกข์ ไม่เศร้า เพราะว่ากระแสของความทุกข์ ความเศร้า ความห่วงใย อาลัยอาวรณ์ มันจะดูดใจเขาไม่ให้เป็นอิสระ คือ เรายิ่งทุกข์ ยิ่งเศร้า ผู้ป่วยรับความรู้สึก จิตจะยิ่งเศร้าหมอง จิตเศร้าหมองจะไปไม่ดี ตรงไหนที่ทำให้เขาเป็นกุศลได้ก็ทำ" อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๐

"ชีวิตนี้เป็นของเราเอง ตัดสินใจได้เอง ใช้สติสัมปชัญญะ ใช้ความฉลาด ตัดสินใจเองว่าจะดำเนินชีวิตยังไง ขั้นต่ำก็ต้องมีศีล เจตนารักษาศีล เช้า กลางวัน เย็น ก่อนนอน รักษาศีล นึกเอง เมื่อใดก็ตามที่จิตถูกเร้าด้วยกิเลสชั่วหยาบ เร้าให้เราต้องทำกรรมชั่ว หรือผิดศีล ให้เราตั้งใจ ตั้งเจตนาไว้เรื่อยๆ มันจะเตือนให้เรานึกถึงศีล จะได้พลาดน้อยลง" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์ส การเจริญสติฯ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๖๐

"เมื่อใดก็ตามที่เรา หลุดออกจากกรอบ ของการเรียนรู้กาย กับใจตัวเอง เมื่อนั้นไม่ได้เรียนธรรมะ" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติฯ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๒๒ กันยายน ๒๕๖๐

"เวลาภาวนา ภาวนาไปซื่อๆ ไม่ดับก็ไม่ดับ ยังมีอยู่ก็มีอยู่ มีราคะแล้วชอบ ก็ชอบ ไม่ต้องดัดจริตว่าไม่ชอบ มีโทสะแล้วสะใจ ก็สะใจ ก็รู้ซื่อๆ ไปอย่างนั้น รู้ไปอย่างนี้อย่างเป็นธรรมชาติ ธรรมดา เวลาภาวนา สภาวะไม่มีอะไรถูก อะไรผิด สภาวะของเราเป็นยังไง ก็เป็นอย่างนั้นแหละ" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติฯ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๒๓ กันยายน ๒๕๖๐

"เวลาที่จิตเกิดอะไรขึ้น มันไม่ผิดหรือถูก สำคัญเรารู้ตามนั้นไหม เวลาจิตมันทำงานไป ไม่มีคำว่าดีหรือไม่ดี สำคัญว่าเรารู้ตามทันสิ่งที่มันเกิดไหม เช่น มันหงุดหงิด เรารู้ว่าหงุดหงิด มันไม่สงบ เรารู้ว่าไม่สงบ" --คุณมาลี ปาละวงศ์ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๐

"อาศัยที่เราภาวนาต่อเนื่อง ผิดๆ ถูกๆ ไม่เลิก สติสมาธิปัญญา ค่อยๆถูกเคี่ยวกรำ มีความแก่กล้ามากขึ้น ถ้าไม่ทำกรรมฐาน ไม่ภาวนาเลย ไม่ได้ แต่ถ้าทำ แล้วทำผิด ไม่มีปัญหา ค่อยๆ เรียนรู้ไป ใจจะค่อยๆฉลาดขึ้นทีละนิด" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สนทนาธรรมตามกาล ณ M Academy วันที่ ๑๗ กันยายน ๒๕๖๐

"ตอนที่เราเห็นร่างกายและจิตใจ ทำงานอย่างที่เค้าเป็น ตรงนี้แหละที่เราเรียกว่าวิปัสสนากรรมฐาน" --คุณมาลี ปาละวงศ์ วัดพระธาตุโกฏิแก้ว จ.เชียงราย วันที่ ๓ กันยายน ๒๕๖๐

"พวกเราต้องเรียนรู้ทฤษฎี เรียนรู้หลักให้แม่น จะภาวนาได้ ต้องได้จิตที่เดินเข้าสู่ทางสายกลาง ทีนี้ใจที่เข้าสู่ทางสายกลาง มันไม่ใช่ว่ามันจะต้องกลางตลอด ใจจะเข้าสู่ทางสายกลางเป็นช่วงๆ เข้าสู่ใจที่เป็นธรรมชาติธรรมดา ไม่เผลอ ไม่เพ่ง แล้วใจมีความรู้ตื่น เห็นสภาวะบ้าง ใจโล่งสบาย มันต้องได้ตัวนี้ก่อน พอได้ตัวนี้แล้ว ถึงจะภาวนาได้จริง" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๒๒ กันยายน ๒๕๖๐

"อย่านึกว่านาทีนึงไม่มีค่า นั่งเพลินๆ จิบกาแฟ แทนที่จะปล่อยให้มันหลงเพลิน ก็นั่งดูร่างกายหายใจ รู้สึกตัวไป สมาธิก็ค่อยๆเกิด ถ้าเราฝึกแบบนี้ทั้งวัน ในระหว่างวัน มีช่องเยอะแยะเลย ตอนเย็น กลับมาทำสมาธิที่บ้าน กลับมาทำในรูปแบบ มานั่งรู้สึกตัวที่บ้าน มันจะไม่ซึมเต็มที่ เพราะอะไร เราทำเป็นช่วงๆ ใจมันมีแรงที่สะสมอยู่ ถ้าเราทิ้งทั้งวันตั้งแต่เช้า วุ่นวายทั้งวัน ทำงานทั้งวัน เที่ยงเราก็ไม่ภาวนา เย็น บ่ายอะไรเราก็ไม่รู้สึกตัว ตอนเย็นกลับมา มันก็เหนื่อยเต็มที่แล้ว พอมานั่ง เกิดอะไรขึ้น ....หลับ หลับเพราะอะไร เพราะเราฟุ้งมาทั้งวัน" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สเพื่อธรรม วันที่ ๒ กันยายน ๒๕๖๐

"พอเรามีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริงไป เรื่อยๆ จิตมันจะมีความเป็นกลาง พอมีสติรู้กาย รู้ใจตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง ตรงนี้แหละจะทำให้เกิดความเจริญขึ้นของปัญญา ปัญญาเจริญถึงที่สุดเมื่อไหร่ ก็เป็นพระอรหันต์เมื่อนั้น" --อ.สุรวัฒน์ เสรีวิวัฒนา คอร์สกลุ่มธรรมทาน วันที่ ๗ กันยายน ๒๕๖๐

"การที่เรารู้อย่างที่เป็น ธรรมดาอย่างที่เค้าเป็น คือการที่เรามาเรียนรู้ตามความเป็นจริงของกายและใจ 'วิ' แปลว่าแจ้งชัด 'ปัสสนะ' แปลว่าเห็น เพราะฉะนั้น จะเห็นว่าไม่มีการกระทำเลย มีแต่รู้ตามความเป็นจริงที่มันเป็น" --คุณมาลี ปาละวงศ์ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๐

"อย่าทิ้งธรรมะ อย่าทิ้งธรรมะ แปลว่าอะไร อย่าทิ้งกาย อย่าทิ้งใจ ถ้าเกินกายเกินใจ ก็ทิ้งธรรมะแล้ว ก็อยู่กับกายกับใจตัวเองเนืองๆ ไม่ได้เรียกร้องว่าต้องอยู่ทั้งวันทั้งคืนตลอดเวลา" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สกลุ่มธรรมทาน วันที่ ๙ กันยายน ๒๕๖๐