"พวกเราต้องไปดูว่า ตัวช่วยของพวกเรามีอะไรได้บ้าง ที่จะให้เราหลุดจากวงโคจรไม่นาน แต่ละคนนะ หลุดออกเป็นช่วงๆ แหละ โลกมันหอมหวาน มันดึงดูด จิตของพวกเรายังมีความหิวมาก ความสุขทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มันดึงดูดได้มาก แป๊บเดียวมันก็ไปแล้ว ไปทีก็นานๆ กลับมาทีก็มืดค่ำ แรงภาวนาก็หมดแล้ว เราก็ต้องฉลาดที่จะวางแผนชีวิต ปรับพฤติกรรม อาจจะต้องทำตารางประจำวันให้กับตัวเองบ้าง ทำอะไร จะไปไหน จะไปหลงโลกกับเพื่อนสมมติ ก็ต้องตั้งใจไว้ล่วงหน้าว่าจะไปแค่กี่ชั่วโมง ไม่ใช่ว่าคุยจนลิ้นห้อยแล้ว ต่างคนต่างหมดแรงแล้วค่อยแยกย้าย เรื่องพวกนี้ก็ต้องช่วยตัวเอง นานๆ เข้ามันจะเห็นผลนะ ใหม่ๆ ก็ต้องสู้ทั้งนั้นแหละ" -- คุณประสาน พุทธกุลสมศิริ สนทนาธรรมตามกาล ครั้งที่ ๖ โรงแรมอินเตอร์คอนติเนนตัล

"หลวงพ่อท่านพูดไว้ ฟังแล้วก็จะได้ยินว่าท่านพูดถึงความรู้สึก ให้รู้สึกๆ หัดรู้สึก จะมีคำถามว่าความรู้สึกเป็นยังไง.. ที่เคยแนะนำกันบ่อยๆ ก็ให้เราก็เทียบเคียงกับความรู้สึกทางกาย สัมผัส บีบมือ บีบไม้ให้มันรู้สึก ความรู้สึกกายเป็นตัวตั้งต้น ให้มันจำได้ว่า ไอ้ความรู้สึกกายมันหน้าตาเป็นยังไง แล้วเราก็วางใจ ประมาณนั้น แล้วก็รู้สึก จนกระทั่งจิตมันเกิดการจำสภาวะได้ ระลึกรู้ขึ้นมา ความรู้มันก็ชัดขึ้น ก็เกิดความรู้สึกตัวขึ้นมา ในความรู้สึกตัวนั้นจะมีสมาธิพร้อมอยู่ หนึ่งขณะ รู้สึกใหม่ๆ ครั้งแรก กำลังไม่มาก ก็เรียนได้ไม่ชัด พอรู้สึกบ่อยขึ้น กำลังก็ตั้งมั่นขึ้น มันจะชัดเข้ามาถึงกายถึงใจ หนึ่งขณะ หนึ่งขณะ ที่เรียกว่า ขณิกะ มันก็เห็นสภาวะต่างๆ รู้กายรู้ใจ ก็รู้ในฐานทั้ง 4 ไม่แยกว่าต้องรู้ฐานไหน" -- ฆราวาสธรรม ทันตแพทย์ณัฏฐ์ ศรีวชิรวัฒน์ บ้านจิตสบาย 12 พฤศจิกายน 2559

"จิตไหลไปรู้ จิตเคลื่อนไปรู้ ร่างกายนี้เคลื่อนแล้วเรารู้ ร่างกายนี่มันเปลี่ยนแปลงแล้วเรารู้ ถ้าเราเข้าใจตรงนี้ จะเป็นโอกาสทองของเราเลยนะ ที่เราจะพัฒนาเจริญสติให้ได้ เพราะสติมันได้ปุ๊บ สมาธิที่ประกอบด้วยจิตตั้งมั่น มันเกิด ปัญญาก็ทำขึ้นมาได้เอง โดยที่เราไม่ต้องไปทำมัน" -- ฆราวาสธรรม คุณมาลี ปาละวงศ์ ณ โรงพยาบาลกรุงเทพ จ.ภูเก็ต 15 ตุลาคม 2559 (mle591015B)

"จุดที่เราทำสมาธิวันละ 15 นาทีมันเป็นจุดสำคัญมาก เพราะถ้าเราวางใจผิด เราวางใจว่าจะทำเพื่อความสงบ วางใจว่าใน 15 นาทีนี้ ไม่อยากให้จิตฟุ้งซ่าน วางใจว่า 15 นาทีนี้ จะให้สติมันเกิดจะเอารู้สึกตัว จะให้จิตนี่ไม่ฟุ้งซ่าน จะให้จิตนี้ดี ให้จิตนี้สงบ อันนั้นคือเราพลาดจากการที่จะเห็นความเป็นจริงของใจกับใจอย่างที่มันเป็น เพราะงั้นสติตัวจริงไม่มีแล้วในขณะนั้นนะ สติจะไม่เกิดเพราะเราบังคับ" -- ฆราวาสธรรม คุณมาลี ปาละวงศ์ ณ โรงพยาบาลกรุงเทพ จังหวัดภูเก็ต 15 ตุลาคม 2559 (mle591015A)

"ปฏิบัติแล้วเป็นยังไงก็ได้ ขอให้รู้ว่ามันเป็นอย่างนั้น เพราะถูก ผิด เอาตัวรู้เป็นตัวตัดสิน ไม่ได้เอาอาการเป็นตัวตัดสิน ปฏิบัติแล้วโมโหทั้งวันเลย แต่ว่ารู้ว่าโมโหอยู่นี่ใช้ได้ ไม่ได้ผิดอะไรเลย" -- ฆราวาสธรรม อาจารย์สุรวัฒน์ เสรีวิวัฒนา บ้านจิตสบาย วันที่ 8 ตุลาคม 2559

"หลวงพ่อบอกเข้าใจหลักแล้วมันจะไม่ยากนะคะ เพราะงั้นเราไปนั่งสมาธิ ไปเดินจงกรมไม่ใช่ว่าห้ามฟุ้งซ่าน แต่ฟุ้งแล้วเรารู้ แต่นั่งแล้วนิ่งๆเฉยๆซึมๆ อันนี้เป็นเรื่องใหญ่เลย มันจะแก้ยากมากนะคะ ฟุ้งแล้วรู้ กระทบแล้วรู้นะคะ จิตมันสัมผัสผัสสะเข้ามาแล้วเรารู้ รู้แล้วมันจะดับหรือไม่ดับเรื่องของมัน แต่เรารู้ตามที่มันเป็นนั่นแหละค่ะ" -- คุณมาลี ปาละวงศ์ สนทนาธรรมที่บ้านสติ ขอนแก่น 25 ก.ย. 59 (mle590925B)

"เคล็ดลับมี 2 อัน อันนี้ของส่วนตัวที่มาลีสรุปมาจากการภาวนาของตัวเองมา อันนึงเนี่ยเราต้องซ้อม เรารู้แล้วสติเกิดขึ้นเองไม่ได้แต่ทำเหตุ แต่ไม่ได้บังคับให้สติเกิดนะคะ เคล็ดลับอันที่สอง วิหารธรรม นักภาวนานะ ถ้าเรามุ่งสู่ความพ้นทุกข์จริงๆ ท่านจำเป็นต้องมีวิหารธรรมนะคะ" -- คุณมาลี ปาละวงศ์ สนทนาธรรมที่บ้านสติ ขอนแก่น

"จิตที่บังคับเนี่ยแหละ มันขวางการเดินวิปัสสนา เพราะเมื่อใดที่เราบังคับจิต จิตจะไม่เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง อย่างที่มันต้องเคลื่อน ความรู้สึกมันก็ไม่เกิด อย่างที่มันสมควรเกิด มันก็ไม่เห็นความจริง สรุปแล้วคือ เวลาเราจะเห็นความจริงของสิ่งใด เราจะไม่บังคับสิ่งนั้น เราจะปล่อยให้สิ่งนั้นทำงานอย่างเป็นธรมชาติธรรมดา อย่างที่มันต้องเป็น" -- อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ สนทนาธรรมที่บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ 25 กันยายน 2559 (psn590925C)

"เราต้องวางใจว่า สภาวะทั้งปวง คืออะไรก็ได้ หมายความว่า โลภก็ได้ โกรธก็ได้ หลงก็ได้ เบื่อก็ได้ เซ็งก็ได้ ไม่มีสติก็ยังได้เลย เพราะว่า ความหลงมันเกิดขึ้นเป็นช่วงๆ อยู่แล้ว จิตส่งออกนอกก็ได้ คือหลักนี่ อะไรก็ได้ แล้วรู้อย่างที่มันเป็นไป" -- อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ สนทนาธรรมี่บ้านสติ ขอนแก่น 25 กันยายน 2559 (psn590925B)

"ธรรมที่หลวงพ่อเทศน์มีหลากหลายมาก ครอบคลุมมาก ทำตามคำสอนก็ไม่เนิ่นช้า ไม่ทำตามคำสอนนะ ยังไงก็เนิ่นช้า ให้ฟังซีดีครบทุกแผ่นด้วย ให้ท่องได้ด้วย พูดได้ด้วย มันก็เนิ่นช้าอยู่ดี อะไรที่ท่านห้าม แนะนำว่าไม่ควรทำ ก็อย่าทำ อะไรที่ท่านบอกว่านี่ดี นี่ควรทำ จะทำให้การภาวนาก้าวหน้าขึ้น ก็ทำ ก็ไม่เนิ่นช้าเอง งั้นพวกเนิ่นช้า คือพวกดื้นด้าน หลวงพ่อจึงบอกว่า สอนกรรมฐานสอนยาก เหมือนเข็นควายขึ้นภูเขา เข็นครกยังไม่เท่าไหร่ เพราะครกแค่หนัก ควายเนี่ย ไม่แน่นะ มันหันกลับมาขวิดได้ เราก็พิจารณาตัวเองว่า เรามีปกติอ่อนน้อมต่อคำสั่งสอนของครูบาอาจาย์มั้ย ผู้ที่มีปกติอ่อนน้อมต่อคำสอนนะ ก็รับธรรมได้ง่ายหน่อย พร้อมที่จะถูกทุบ ถูกตำหนิ ไม่รักหน้า มันก็มีโอกาสได้รับฟังธรรม หรือได้รับการขัดเกลา ที่จะทำให้การภาวนาของตนเองก้าวหน้ายิ่งๆ ขึ้นไป ถ้ารักหน้า ครูบาอาจารย์แนะนำ ก็โกรธบ้าง ใครจะไปแนะนำ ท่านก็แนะนำไปพอสมควรกับใจของเราว่า ใจเรารับได้แค่ไหน คนที่พร้อมที่จะถูกครูบาอาจารย์ทุบนะ ท่านก็ทุบแรง ท่านก็ไม่ปล่อยไว้ คนที่ยังไม่พร้อมถูกทุบ ท่านก็ยังไม่ทุบหรอก ถ้าปกติ ใจของพวกเราอ่อนน้อมต่อคำสอน รักที่จะได้ธรรม ไม่รักหน้า ไม่รักเกียรติ ไม่อายที่จะถูกตำหนิ มันก็ก้าวหน้าง่าย ถ้าเรารักหน้ามาก ครูบาอาจารย์ตำหนินิดๆ หน่อยก็ไม่ได้ ท่านก็สอนไปตามความสามารถของใจที่จะพร้อมรับ เราก็ดูตัวเราเอง" -- อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ -ถ้าทำกรรมฐานถูกจริต การภาวนาจะราบรื่น- บ้านสติ ขอนแก่น 25 กันยายน 2559 (psn590925A)

"สังขาร มันมีแต่สังขารดีอย่างเดียวหรือ? มีแต่ปุญญาภิสังขารหรือเปล่า? ก็ไม่ใช่ มันมีสังขาร ที่เป็น อปุญญาภิสังขาร แล้วก็ สังขารที่เป็นกลาง เพราะฉะนั้น จิตมีหน้าที่ต้องปรุงสังขาร มีทั้งดีและไม่ดี หน้าที่คือ ต้องรู้สังขารเหล่านี้ด้วยใจที่เป็นกลาง แล้วก็ไม่รังเกียจมัน ก็มันเป็นธรรมชาติที่ต้องมี ถ้าไม่มี ก็ไม่ต้องนั่งเดินทุกข์ทรมานในโลกนี้หรอก มันเป็นเรื่องปกติ แต่มีแล้ว ศึกษาเท่าทันเท่านั้นเอง มีแล้วหลง หลงได้มั้ย? ก็ได้อีก ก็มันยังอยู่ในขั้นที่ต้องหลง แต่หลงแล้วรู้ทันขึ้น เพราะสติที่บริบูรณ์มากขึ้น เท่าทันมากขึ้น จากกำลังของความสงบหรือสมาธิที่มากขึ้น ก็รู้ไป แต่อย่ารังเกียจ แต่รังเกียจได้มั้ย? ห้ามไม่ได้ แต่หน้าที่คือ เมื่อมันรังเกียจ ไม่ชอบให้รู้ว่าไม่ชอบ เพราะตัวนี้คือตัวปัจจุบันที่สุด ตัวที่อยู่ต่อหน้าเราที่สุด ตัวอื่นเป็นอดีตไปหมดแล้ว ทำอย่างนี้นะ มันถึงจะเป็นกลาง" -- ฆราวาสธรรม ทันตแพทย์ณัฏฐ์ ศรีวชิรวัฒน์ สนทนาธรรมที่บ้านสติ ขอนแก่น 25 กันยายน 2559 (nat590925B)

"หน้าที่ของเรา ทำทั้งภายนอกและภายใน ภายนอก คือ การออกไปสู่ชีวิตประจำวัน ก็ต้องทำ ทำมากทำน้อย ภายใน คือ ทำของเราเอง มีรูปแบบทำ จะเดินจงกรม จะทำความสงบ อะไรก็ได้ แต่ทุกอย่างอันเดียวกันหมด ต่อเนื่องกันหมด ใช้หลักการเดียวกันหมด เพราะอาศัยซึ่งกันและกัน ต้องทำทุกวัน มากบ้างน้อยบ้าง ทำทุกวัน" ฆราวาสธรรม ทันตแพทย์ณัฏฐ์ ศรีวชิรวัฒน์ สนทนาธรรมที่บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ 25 กันยายน 2559 (nat590925A)

"เพราะเราอยากดี เราถึงต้องทำทุกอย่างเลย อยากดีไม่พ้นทุกข์หรอก เพราะยังอยากอยู่ เวลามันพ้นทุกข์ มันพ้นทุกข์ด้วยปัญญา แต่ว่าสิ่งเราจะทำตอนนี้มันไม่สามารถทำให้พ้นทุกข์ได้มันเพิ่มทุกข์มาอีก" -- ฆราวาสธรรม คุณมาลี ปาละวงศ์ สนทนาธรรมที่วัดสวนสันติธรรม 18 กันยายน 2559 (mle590918B)

"ถ้าเรามารู้กายอย่างที่มันเป็น จิตใจอย่างที่มันเป็นเราถึงจะเรียกว่าขึ้นวิปัสสนา แต่ถ้าเราบอกว่าเราเองรู้สึกตัว ไม่ได้เป็นความจริงที่เราสามารถรู้สึกตัวได้ตลอดเวลา แล้วข้อเท็จจริงเราไม่ได้ทำให้รู็สึกตัวตลอดเวลา แต่เราจะไปเห็นว่า อ๋อ สภาวะนี้คือจิตที่มันไม่รู้สึกตัว สภาวะนี้คือสภาวะที่จิตมันไหลไป ฟุ้งซ่าน... แต่ไม่ได้ทำว่าห้ามฟุ้งซ่าน" -- คุณมาลี ปาละวงศ์ วัดสวนสันติธรรม 18 ก.ย. 59 (mle590918A)

"ถ้าเห็นสภาวะบ่อยๆ ตัวสติก็สามารถเกิดขึ้นได้กับสภาวะนั้นๆ พอจำสภาวะได้แม่นยำแล้ว เราก็จะมี Database ที่เริ่มสะสมตัวสติเข้ามา ทีละครั้ง ทีละเล็กทีละน้อย วิธีการ ก็ใช้รู้สึกๆเอา เรื่อยๆ ทีละเล็กทีละน้อย ไม่ต้องรีบ มีเวลาทั้งชีวิตในการที่จะศึกษา ค่อยๆ สะสมไป" -- ฆราวาสธรรม คุณวรรณพ จันทร์สว่าง เชฟรอน ประเทศไทย "ฐานข้อมูล (database) สติ"

"การเดินเส้นนี้เราต้องวางใจให้ถูก วางใจให้ถูกคือเราไม่ได้มุ่งไปสู่ความดี เราไม่ได้มุ่งสู้ต้องมีสติ ไม่ได้ทำเพื่อให้รู้สึกตัว แต่เราจะเอาความจริงของกายกับใจมันเป็นยังไง กายกับใจนี้มันอยากดี เราก็รู้ว่ามันอยากดี" -- คุณมาลี ปาละวงศ์ บ้านจิตสบาย วันที่ 10 กันยายน 2559 (mle590910B)

"ให้ทุกท่านสังเกตนะคะ ถ้าเราทำกรรมฐานอะไรก็ตาม แล้วมันทำแบบหยุดมั่ง ไม่หยุดมั่ง อะไรอย่างนี้ แบบมันไม่มีความยินดี ให้รู้เลยว่ามันไม่ใช่หรอกนะคะ ถ้าเราทำถูกนะคะมันจะมีฉันทะ ถ้าเราทำถูกมันยังไงก็มีฉันทะ มันจะไม่ได้รู้สึกเลยว่าต้องทำ ถ้าเมื่อไรมีคำว่าต้องเนี่ยให้รู้เลยว่าไม่ใช่หรอก แต่ผิดที่สุดหลวงพ่อบอกคือไม่ทำ" -- ฆราวาสธรรม คุณมาลี ปาละวงศ์ บ้านจิตสบาย ๑๐ กันยายน ๒๕๕๙

"บุญอะไรก็ไม่สู้ บุญจากการเจริญสติ การเจริญปัญญา เพราะฉะนั้น มีโอกาสทำบุญใหญ่ก็ทำบุญใหญ่ก่อน ภาวนาก่อน เดินปัญญาก่อน เดินปัญญาทำไม่ได้แล้ว บุญใหญ่สุดทำไม่ได้แล้วก็ทำบุญเล็กลงมาหน่อย คือทำสมาธิ เป็นบุญเล็กน้อย เมื่อเทียบกับบุญจากการเจริญปัญญา บุญจาการทำสมาธิทำไม่ได้ก็ ขั้นต่ำก็ต้องรักษาศีล รักษาศีลทำไม่ได้ก็ ทำทานก็ยังดี ถ้าฉลาดนะทำบุญได้ทั้งวันแหละ กุศลทำได้ทั้งวัน ไม่ฉลาดก็ ความชั่วทำได้ทั้งวันเหมือนกัน พวกเราภาวนามาถึงจุดนี้เราเห็นได้อยู่แล้วว่า จิตเรานะพลิกไปพลิกมาตลอดเวลาระหว่าง กุศล กับ อกุศล ส่วนใหญ่อะไรเกิดบ่อย อกุศลใช่ไหม มันก็เป็นไปตามความเคยชิน เป็นไปตามสิ่งที่เราฝึกมา เราก็ฝึกที่จะมีสติเรื่อยๆ ให้กุศลที่มันใหญ่ เอาชนะ อกุศล เล็กๆ น้อยๆ จนมีความเคยชินใหม่ ที่เป็นกุศลมากๆ ค่อยๆ เข้มข้นขึ้น" -- อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สกลุ่มธรรมทาน -อย่าประมาทในกุศลและอกุศลแม้เพียงเล็กน้อย- วันที่ 9 กันยายน 2559 (psn590909A)

"การใช้กายเคลื่อนไหวเป็นเครื่องสังเกต เป็นบ้าน พอมันเป็นบ้าน มันจะอยู่ตรงนี้แป๊บนึง แล้วมันจะเคลื่อนไป ถ้ามันเป็นคุก จิตก็เพ่งตรงนี้ทั้งอันเลย คือเวลาพวกเราจริงจังมากๆ พวกเราจะเพ่งกาย ไม่ก็เพ่งจิต คือบังคับใจก่อน ให้นิ่งเกินจริง ให้ใจไม่ธรรมดาก่อน เอาใจแต่งเรียบร้อย เป็นหินเล็กๆ แล้วก็เริ่มพัด มันก็ไม่รู้สึกอะไรเลย รู้หรือยังว่าเราพลาด พลาดตรงไหนได้บ้าง" -- อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สกลุ่มธรรมทาน - วิธีการดูกายเคลื่อนไหวแบบง่ายๆ วันที่ 8 กันยายน 2559 (psn590908C)

"ที่จริงเราเรียนรู้อะไรรู้ไหม เราเรียนรู้สิ่งที่เราทำผิด พอมันไม่ผิด มันถูกเอง แต่บนเส้นทางนี้ จะผิดตลอดเส้นทาง ไม่ผิดอย่างนั้น ก็ผิดอย่างนี้ แต่ว่า ความผิด ไม่ว่ามากน้อยแค่ไหน รวมอยู่ในแค่ความสุดโต่งสองด้านเท่านั้นเอง เพียงแต่ว่า วิธีการทำของแต่ละคนที่ผิด รายละเอียดไม่เหมือนกัน แต่ว่า ไม่เกินความสุดโต่งสองดานนี้ ก็เรียนรู้สิ่งที่ผิดไปเรื่อยๆ อย่ากลัวผิด - ผิดแน่นอน ทำไมผิด เพราะเส้นทางนี้ไม่เคยเดินมาก่อน เราเรียนรู้สิ่งที่ผิดมากเข้าเรื่อยๆ ก็จะยิ่งเข้าใกล้ความถูกต้องเข้าเรื่อยๆ" -- อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ -ความผิดพลาดในการปฏิบัติ ไม่เกินความสุดโต่งทั้งสองด้าน- คอร์สกลุ่มธรรมทาน 8 ก.ย. 59 (psn590908B)

อย่าไปวางอยู่ว่า เอ๊ย จิตเราต้องเป็นอย่างนั้นต้องเป็นอย่างนี้ แล้วเรียกว่าภาวนาเหรอ ไม่ใช่ อะไรก็ได้ สภาวะจะเป็นยังไงก็ได้ ไม่ดีก็ได้ ขอให้มีสติ แล้วก็รู้มันไป รู้แล้วไม่ตั้งมั่นก็ได้นะ ไม่ได้ผิดกติกาอะไร รู้แล้วไม่ตั้งมั่นก็รู้ไปอย่างนั้นแหละ การฝึกรู้โดยจิตที่ไม่ตั้งมัน มันจะนำไปสู่การที่มีจิตตั้งมั่นในกาลต่อไปได้ ... เลิกดิ้นนะ

"ในเบื้องต้น สัมมาทิฏฐิในช่วงแรก สำหรับพวกเราที่เรียน มันจะเริ่มเรียนตั้งแต่ สัมมาทิฏฐิของวิธีการปฏิบัติธรรม เรียนว่า วิธีปฏิบัติธรรมที่ถูกต้อง ทำอย่างไร หัวใจของพระพุทธศาสนาคืออะไร นี่คือ สัมมาทิฏฐิในเบื้องต้น ถ้าไม่ได้ตัวนี้ ยังไงก็ไม่มีโอกาสก้าวไปถึงสัมมาทิฏฐิแท้ๆ ทีแรกก็ต้องฟังแบบนี้ เรียนแบบนี้ เพื่อให้ใจมี สัมมาทิฏฐิของวิธีการปฏิบัติธรรม อย่างน้อยต้องเข้าใจว่า กรรมฐานมี ๒ แบบ อันหนึ่งคือ สมถกรรมฐานที่มีวัตถุประสงค์เพื่อ ให้จิตมีความสุข มีความดี อีกอันหนึ่งคือ วิปัสสนากรรมฐาน เพื่อทำให้ใจฉลาด ฉลาดจนถึงที่สุด คือ ทิ้งรูปนามกายใจไป แล้วไม่ต้องกลับมาทนทุกข์อยู่ในวัฏฏะนี้อีก ชั่วกาลนาน" -- ฆราวาสธรรม อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ ฟังธรรมเพื่อให้เกิดสัมมาทิฏฐิของวิธีการปฏิบัติ คอร์สกลุ่มธรรมทาน วันที่ ๘ กันยายน ๒๕๕๙ (psn590908A)

"พระพุทธเจ้าบอกว่า กิเลสเป็นของสู้ยาก ท่านบอกว่า กิเลส ถ้าเปรียบเทียบเป็นรูปธรรม ถ้ามันใหญ่นะ มันก็ใหญ่กว่าพื้นที่จักรวาลนึง กิเลสของแต่ละคนน่ะ เพราะฉะนั้นมันสู้ยาก ครูบาอาจารย์ท่านก็เข้าใจ เพราะฉะนั้นเพวกเรา เวลาในชีวิตนะ คือเราฟังธรรมมาแล้วเราต้องรักษาศีล เราต้องทำคุณงามความดีต่างๆ มันจะมีช่วงเวลาที่เราสู้กิเลสไม่ไหว ทำล่วงศีลบ้าง ศีลด่างพร้อยบ้าง ถ้าพลาดแล้วก็พลาดเลย อย่าไปกังวลถึงมันอีก ความผิดพลาดในชีวิตมีทุกคนแหละ ไม่มีใครที่สะอาดหมดจดมาแต่แรก มีแต่ว่า มีเจตนาที่จะขัดเกลาตัวเอง พอพลาดแล้วก็ตั้งใจรักษาเอาใหม่ อย่าไปกังวลถึงของเก่าที่เคยทำมา" "กิเลสไม่ใช่ของสู้ง่าย" ฆราวาสธรรม อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ สนทนาธรรมในคอร์สกลุ่มธรรมทาน วันที่ 7 กันยายน 2559 (psn590907B)

"เรามีหน้าที่อดทน ฟังธรรมเรื่อยๆ ภาวนาเนืองๆ ทำให้รูปแบบสม่ำเสมอ รักษาศีล มีควาวมรู้สึกตัวเนืองๆ อย่างหลงไปยาวมาก คำว่า อย่าหลงไปยาวมาก คือ ซ้อมทำในรูปแบบ จนสติจำสภาวะของความหลงได้ หลงไปแล้วมันก็รู้สึกตัวเองขึ้นมาเองอัตโนมัติ แล้วทำไปด้วยความอดทน นี่แหละ ช่อมะม่วง มันก็กลายเป็นลูกมะม่วง ลูกมะม่วงที่เล็กๆ มันก็ค่อยๆ โตขึ้น ในที่สุดวันนึงมันก็สุก" -- "ทำเหตุดีเข้าไว้ ผลจะดีเอง" อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สกลุ่มธรรมทาน วันที่ ๗ กันยายน ๒๕๕๙ (psn590907A)

"จิตแต่ละคนก็สะสมศักยภาพมาไม่เท่ากัน ภาษาพระเขาเรียกว่า มีบารมีใน ๑๐ อย่างไม่เท่ากัน เด่นคนละด้าน มันจะมาเติมในชาติปัจจุบัน แล้วมานั่งมองหน้ากัน แล้ววัดกันคนละเดือนเลย เดือนหน้าให้มันรู้ดำรู้แดงไป ตายเป็นตาย ตายแน่นอน ไม่มีทาง ตายแน่นอน เพราะทำอะไรเกินจริง เกินผิดธรรมชาติ ทำไม่ได้ ได้คือสะสม สะสมให้สม่ำเสมอ ทำไปเรื่อยๆ ใครเคยทำมาก่อน เติมเต็มมาก่อนก็เร็ว ใครช้า ทำได้น้อยกว่าเขา มันก็ช้าหน่อย ก็ต้องมาปรับให้มันแน่น ปรับฐาน สิ่งที่ทำมันสั่งสมเข้าไป ก็ปรับ อินทรีย์มันค่อยๆแก่กล้าขึ้น พื้นเบสิกมันจะแน่นขึ้น" -- ทันตแพทย์ณัฏฐ์ ศรีวชิรวัฒน์ คอร์สสติกับการทำรูปแบบต่อเนื่องในชีวิตประจำวัน วันที่ ๓ กันยายน ๒๕๕๙ (nat590903B)

"สมาธิคือความตั้งมั่น แต่ไม่ใช่การเพ่งหรือการประคองให้มันตั้ง เมื่อมันตั้งมั่นมันก็พร้อมจะรู้ พร้อมรู้แล้วก็พูดง่ายๆคือมันไม่ขี้เกียจ มันพร้อมรู้มันพร้อมทำงาน แล้วมันคล่องแคล่วในการรู้ และสิ่งที่มันรู้ก็คือ ที่พูดไปเมื่อกี้ มันรู้อยู่แค่นั้น ความเป็นไตรลักษณะเท่านั้น มันจะเข้าใจแค่ตรงนั้น สิ่งนั้นก็เป็นแค่ปรากฏการณ์ ไม่มีความคิด" -- ทันตแพทย์ณัฏฐ์ ศรีวชิรวัฒน์ ในคอร์ส "สติกับการทำรูปแบบต่อเนื่องในชีวิตประจำวัน" วันที่ ๓ กันยายน ๒๕๕๙

"รู้ทันการกระทำกรรมของใจเนืองๆ ไม่ได้ห้ามไม่ให้มันทำ เมื่อใดก็ตามที่ห้ามไม่ให้มันทำ ขณะนั้นก็กระทำกรรมอยู่ ไปทำตามความอยากก็ทำ ห้ามไม่ให้มันทำก็ทำ - กำลังทำอยู่ กำลังห้ามมันอยู่ รู้อย่างที่มันเป็น รู้สึกมั๊ยมันคลายตัวออก ทำไมมันคลายตัวออก มันเข้าใจ มันคือจิต ไม่ใช่เรา" -- อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ วัดพระธาตุโกฏิแก้ว วันที่ 27 สิงหาคม 2559 (psn590827B)

"วันหนึ่ง บารมีแก่รอบแล้ว มันคลิกเลย บารมีที่แก่รอบ ก็มาจากที่พยายามทำมาทั้งหมดนั่นแหละ เพราะฉะนั้น ไม่ทำก็ไม่ได้ แต่หลักคือไม่ทำ... หนทางเป็นอย่างนี้ ทุกครั้งทีทำ สติ สมาธิ ปัญญา จะกล้าแข็งขึ้น ทำเพื่อจะคลิกทุกครั้งว่า นี่ไม่ใช่ มันต้องภาวนาจนถึงจุดที่ว่า สม่ำเสมอยังไงก็ทำอะไรไม่ได้จริง จิตก็จะคลายตัวจากการทำมากขึ้น คือมันยอมมากขึ้น ทุกครั้งที่เราไม่ทำ คือเรายอม จนในทุกสุดใจมันยอมจริงๆ ยอมกับทุกสภาวะ ไม่ดิ้นไม่สู้ ก็อดทนรู้อย่างที่มันเป็นไป ตอนนั้นก็สบายแล้ว แล้วก็สบายชั่วคราว แล้วก็สู้อีก เป็นอย่างงี้แหละ" -- อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ -สภาวะอะไรก็ได้ รู้อย่างที่มันเป็น- วัดพระธาตุโกฏิแก้ว 27 สิงหาคม 2559

"หลักของวิปัสนา: วิแปลว่าชัด ปัสนะแปลว่าเห็น...ไม่ได้แปลว่า ทำรู้สึกตัว  เข้าใจหลักก่อนนะคะ ในเมื่อเราจะเอาความจริง จะรู้สึกก็ได้ ไม่รู้สึกก็ได้ ทุกอย่างเป็นสภาวะนึง เพราะทั้ง 2 สภาวะนั้นต่างเป็นไตรลักษณ์ รู้สึกตัวแล้วเดี๋ยวมันก็ไหลไปอีกละ ไม่รู้สึกตัว... ทันทีที่รู้ว่าไม่รู้สึกตัว มันก็รู้สึกตัว นี่คือหลักของมัน" -- คุณมาลี ปาละวงศ์ วัดพระธาตุโกฏิแก้ว ๒๗ สิงหาคม ๒๕๕๘ (mle590827B)

"เราไม่ต้องไปคิดว่าจะทำยังไงให้สติมันเกิด สติไม่มีเลย... ย้อนดูกายย้อนดูใจสติก็เกิดแล้วค่ะ ทันทีที่สติเกิด สิ่งที่ตามมาคืออะไรคะ - จิตตั้งมั่น" -- คุณมาลี ปาละวงศ์ วัดพระธาตุโกฏิแก้ว ๒๗ สิงหาคม ๒๕๕๙ (mle590827A)

"อยากรู้ตัวเยอะๆ ข้อเท็จจริงคือไม่ได้ทำให้รู้สึกตัวนะคะ แค่ให้รู้ว่ามันไม่รู้สึกตัว ทันทีที่เรารู้ว่าไม่รู้สึกตัว มันก็จะรู้สึกตัวเลย"