"ถ้าเห็นจิตโลภ จิตโกรธ จิตหลง แล้วมันยังไม่ดับ แสดงว่า จิตมันยังไม่ตั้งมั่น ตรงนั้นมันมีแค่ สติเฉยๆ พอจิตมันไม่ตั้งมั่น กิเลสมันไม่ดับ กิเลสไม่ดับ มันก็เจริญปัญญาไม่ได้" --อ.สุรวัฒน์ เสรีวัฒนา สนทนาธรรมตามกาล ๒๗ วันที่ ๒๖ สิงหาคม ๒๕๖๑

“วางใจให้ถูกว่าทำสมาธิเพื่ออะไร ถ้าเราจะพัฒนาจิตนี้ให้มุ่งสู่การผลทุกข์ เราไม่ได้มุ่งสู่ความสงบ ไม่ได้มุ่งว่าจะไม่ฟุ้งซ่าน ไม่ได้มุ่งว่าทำแล้วต้องมีสติ ไม่ได้มุ่งว่าทำแล้วต้องรู้สึกตัว หลักคือ รู้ ตามความเป็นจริง ความเป็นจริงคือจะเป็นอะไรก็ได้ นั่นคือการเรียนรู้ความเป็นจริงของกายและใจ” --คุณมาลี ปาละวงศ์ บ้านสติ จ.ขอนแก่น วันที่ ๘ เมษายน ๒๕๖๑

"การวัดผลความก้าวหน้าในการปฏิบัติ เขาวัดกันที่คุณภาพของจิต ไม่ใช่อยู่ที่ว่าจิตมีสมาธิดี หรือว่าจิตฟุ้งซ่าน อันนั้นเป็นแค่ปรากฎการณ์ชั่วคราว แต่การที่เห็นความจริง เช่น เห็นสภาวะตัวนี้มาตัวนี้ไป เห็นสภาวะตัวนี้มาตัวนี้ไป สะสมไปเรื่อยๆ ตรงนี้ จิตจะค่อยๆ เติบโตขึ้น งั้นลองไปวัดดูว่าเราก้าวหน้าหรือไม่ก้าวหน้า แต่ว่าทางเดินของพวกเรา มันจะเป็นอย่างนี้ตลอด" --คุณแม่ชีอรนุช สันตยากร คอร์สตั้งใจธรรม 2561 วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"พวกเรามีหน้าที่ต่อตนเอง ไปภาวนา ไปเรียนรู้ความจริงของชีวิตของตนเอง ไปทำพระนิพพานให้แจ้ง อย่าปล่อยให้เวลามันเนิ่นนานไป ชีวิตมีแต่แก่ลง เรี่ยวแรงในการภาวนาก็ลดลง ความกระฉับกระเฉงต่างๆ ลดลง แต่ละคนเหลือเวลาไม่มาก ไม่ใช่ว่ามาก ฉะนั้นอย่าประมาท ต้องฉลาดที่จะเลือก เลือกทำในสิ่งที่มีประโยชน์ มีสาระ เป็นแก่นเป็นสารจริงๆ อย่าไปใช้เวลาแทบทั้งหมดของชีวิต แสวงหาสิ่งที่ จนลมหายใจสุดท้ายแล้วต้องทิ้งไว้ในโลกนี้ทั้งหมด" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"สติกับสมาธินั้นเป็นองค์ธรรมที่ทำหน้าที่คนละตัว สติทำหน้าที่รู้ว่า ตอนนี้อะไรเกิดขึ้น เช่น มีความโกรธ มีความโลภ มีความหลง เบื่อเซ็ง ตัวสมาธิทำหน้าที่ เช่นสมมติว่า คนๆหนึ่งอยู่บนตึก อยู่ข้างบน มองลงมาข้างล่าง เห็นหมดเลยว่า รถวิ่งไปวิ่งมา ตัวที่รู้ว่า รถข้างล่างวิ่งไปวิ่งมา ตัวที่รู้ว่า เด็กเดินมา ผู้ใหญ่เดินมา หมาวิ่งมา คือสติ ตัวสมาธิทำหน้าที่เป็นผู้ลอยอยู่ต่างหาก อยู่ข้างบน มองลงมาดูข้างล่าง เมื่อใดก็ตามที่สมาธิเราผิด เราจะลงมาจากตึก ลงมาอยู่บนถนนด้วย เห็นเหมือนกัน เห็นคนวิ่งไปวิ่งมา เดินไปเดินมา แต่เราคลุกอยู่กับมัน เพราะฉะนั้นตัวสมาธิที่ถูกต้อง มันทำหน้าที่เป็นตัวผู้ดู ก็คือ มันแยกต่างหากออกจากสิ่งที่ถูกดู" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"ใครก็แล้วแต่ถ้าปักใจเชื่อว่า ทำสมาธิอยู่นี่ ถูกแล้ว ใช่แล้ว นับแต่นี้ คุณจะหยุดอยู่ที่ตรงนี้ตลอดไป ผมขอยืนยันว่าในห้องนี้ ทุกคนยังต้องพัฒนาเพิ่มขึ้นกว่านี้ ที่ทำอยู่นี้ ยังไม่ใช่ แต่ดีขึ้น จะได้พร้อมที่จะพัฒนาตัวเองต่อ ถ้าตรงนี้ยังไม่ชัด คุณจะพัฒนาต่อไม่ได้ เพราะเราจะคิดว่า เราดีอยู่แล้ว แค่ทำตามนี้ไปเรื่อยๆ ยังไม่ใช่หรอกนะ" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"ถ้าเราดูผู้อื่น ก็จะไม่ได้ดูตัวเอง แปลว่าเรากำลังสร้างความคุ้นชิน ที่จะทำให้จิตออกนอกไปเรื่อยๆ ขณะที่ดูผู้อื่น ก็ไม่ได้ดูตัวเอง ขณะนั้นก็เสียคะแนนแล้ว เพราะคำสอนคือ อย่าส่งจิตออกนอก แปลว่าอะไร แปลว่าส่งจิตออกนอกแล้วให้รู้ทัน ไปสู้เอานะ ไปสู้เอาคืออะไร สู้กิเลสตัวเอง เรายอมมัน มันจะขี่คอเรา จำไว้ ทุกครั้งที่ดูผู้อื่น วัฎฎะของเรายาวขึ้น" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๔ กรกฏาคม ๒๕๖๑

"ความสามารถในการรู้เห็นสิ่งต่างๆในโลก หรือ ฤทธิ์ต่างๆ เป็นคนละเรื่องกับความฉลาดของจิตในการเข้าใจสัจจะ เทวทัตมีฤทธิ์ มีอภิญญา 5 ตัว ขาดตัวสุดท้าย คือล้างกิเลสไม่ได้ จิตไม่ฉลาด เหาะเหินเดินอากาศ แล้วก็รู้เห็นอะไรไม่รู้เยอะแยะไปหมด แต่ลงนรก ความรู้ความสามารถต่างๆ ที่ได้มา ไม่ได้ชวยทำให้จิตฉลาดมากขึ้นเลย เราจะพ้นทุกข์ได้ จิตต้องฉลาด เพราะฉะนั้นคนละเรื่องกัน" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๓ กรกฏาคม ๒๕๖๑

"หนูต้องเริ่มฝึกที่จะทำตัวเองให้แข็งแกร่ง เพราะป๊าไม่ได้อยู่ตลอดชีวิต ใครจะคุ้มหัวหนูตลอดชีวิต หนูก็ต้องโตขึ้นมา ทางธรรมก็ต้องโตขึ้นมาด้วยตัวเอง ทางโลกก็ต้องรับผิดชอบตัวเองได้ อย่างเราใช้เงิน เราหาเงินไม่เป็น อย่างนี้ใช้ไม่ได้ ใครจะหาเงินให้เราใช้ทั้งชาติ เพราะฉะนั้นอย่ากลัว อย่ากลัวผิด อย่ากลัวล้มเหลว คนที่ประสบความสำเร็จทุกคนล้มเหลวมาก่อนทั้งนั้น" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"กรรมฐานทั้งสองตัว ไม่ว่าจะเป็นอารัมมณูปนิชฌาน หรือ ลักขณูปนิชฌาน มันมีหลักอันหนึ่งเดียวกันก็คือ เราจะไม่ดัดแปลงจิต ไม่แต่งจิต ไม่บังคับจิต หลักอันหนึ่งที่เราต้องจำให้แม่นคือ เรามีหน้าที่เห็นอย่างที่มันเป็น ความสงบก็ไม่เอา สงบเป็นเรื่องของจิต ไม่สงบก็เป็นเรื่องของจิต ไม่ใช่เรื่องของเรา เรามีหน้าที่เห็นสภาวะอย่างที่มันเป็น" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"คนไหนทนได้ อดทนได้ ผมก็จะทุบแล้วทุบอีก คนไหนมีมรรคมีผลเป็นแก่นสารก็จะทนได้ โตแล้ว เรียนแบบเด็กอนุบาลไม่ได้ต่อไป" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๒ กรกฏาคม ๒๕๖๑

"ทางที่จะออกจากวัฎฎะ มีแต่ว่า ใส่ใจในร่างกายจิตใจตัวเอง โดยไม่บังคับมัน ไม่ดัดแปลงมัน ใส่ใจมัน ก็สนใจ จิตก็อยู่กับเนื้อกับตัว จิตก็มีสมาธิเลย เพราะว่าไม่ฟุ้งซ่าน สัดส่ายไปที่อื่น ใส่ใจมัน มันสนใจ มันไม่ได้บังคับจิตให้มาแช่กับร่างกาย เพราะมันใส่ใจ มันอยากรู้ มันสนใจที่จะเรียนรู้ว่าจิตนี้เป็นอย่างไร สนใจที่จะเรียนรู้ร่างกายจิตใจตัวเอง พอสนใจก็มีสมาธิ พอมีสมาธิ ร่างกายจิตใจตัวเองเป็นยังไง ก็เห็น เห็นมากๆ ก็เข้าใจเอง ว่าไม่เที่ยง ว่าเป็นทุกข์ ว่าเป็นอนัตตา" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สการเจริญสติในภาคปฏิบัติ บ้านสติ ขอนแก่น วันที่ ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"พวกเราจับหลักให้แม่น เมื่อไหร่ก็ตามที่พวกเราพยายามทำสิ่งที่ถูก พยายามนั่งสมาธิให้ถูก พยายามเดินให้ถูก พยามยามเดินให้ใช่ ไม่ใช่ ผิด มีแต่เดินไปตามธรรมชาติธรรมดา แล้วรู้ทันสิ่งที่ผิด นั่งไปตามธรรมชาติธรรมดา แล้วรู้ทันสิ่งที่ผิด ก็เดินมาอย่างไรชั่วชีวิต ก็เดินอย่างนั้น สิ่งที่ผิดมีอะไรบ้าง มีไม่ตึงไปก็หย่อนไป มีไม่หลงก็เพ่ง ให้รู้ทันจุดนี้ เสร็จแล้วต่อยอดขึ้นไปด้วยการมุ่งไปสู่การรู้ทันจิต ไม่ใช่มุ่งไปสู่การรู้ทันอารมณ์" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สวิธีสู่ความรู้แจ้ง นครสวรรค์ วันที่ ๘ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"จิตที่ไปดู บางทีก็เห็นอยู่ต่างหาก บางทีก็วิ่งลงไปแล้วก็ถลำลงไป แล้วก็ไปคลอเคลียกับสิ่งที่ถูกรู้ เราก็เห็นว่าจิตมันถลำลงไปแล้วจิตมันก็คลอเคลียอยู่ เห็นในมุมมองที่ว่า มันไม่ใช่เรา ไม่เกี่ยวกับเรา เราเป็นผู้ที่ไม่มีส่วนได้ส่วนเสีย เห็นสภาวธรรม สักแต่ว่าเป็นสภาวธรรม ไม่ใช่สัตว์ ตัวตน บุคคล เรา เขา คือไม่ใช่ เรา เราไม่ใช่สภาวธรรมต่างๆเหล่านั้น สภาวธรรมต่างๆเหล่านั้น ก็ไม่ใช่เรา จำไว้นะ มีหลักสำคัญอันนึง สภาวะอันใดก็ตาม ถ้าเราหมายเอา หรือเราคิด ว่าจิตเราเสวยสภาวะนั้นอยู่หรือเราเป็นสภาวะนั้นอยู่ ผิดทั้งสิ้น" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สวิธีสู่ความรู้แจ้ง นครสวรรค์ วันที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"จากปุถุชนไปเป็นพระโสดา อาจไม่ต้องใช้สมาธิเยอะ ฝึกอย่างที่ผมบอกไป ได้จิตที่ตั้งมั่น เป็นขณะ ขณะ จากพระโสดา เป็นพระสกิทาคา แค่นี้ก็ไม่พอแล้ว ทุกอย่างก็ต้องประณีตขึ้น ก็มาจากอันเดิมนั่นแหละ มาจากมีสติรู้กายรู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง มาจากศีล ต้องรักษา ความชั่วทั้งปวงต้องละ ความดีทั้งปวงต้องเจริญ ทำจิตให้ผ่องแผ้ว ด้วยวิปัสสนากรรมฐานบ้าง สมถะกรรมฐานบ้าง ก็หลักอันเดียวกัน แล้วธรรมะของพระพุทธเจ้า ก็มีความอัศจรรย์อันหนึ่ง ธรรมะเดียวกัน ปุถุชนฟังเพื่อไปเป็นพระโสดา ก็ฟังธรรมะอันนี้ พระโสดาฟังเพื่อไปเป็นพระสกิทาคา ก็ฟังธรรมะอันนี้ ความรู้ความเข้าใจของจิตต่างหาก ที่เปลี่ยนไป --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สวิธีสู่ความรู้แจ้ง นครสวรรค์ วันที่ ๖ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"พวกเรามีปกติ ไม่รู้อย่างที่มันจิตเป็น ลึกลงไปในใจ มีแต่เป้าอันหนึ่งว่า อะไรถึงใช่ อะไรถึงถูก อะไรถึงดี ลึกลงไปในใจมุ่งแต่แต่งจิตไปในทางที่ใช่ ทำจิตไปในทางที่เราคิดว่าดี คิดว่าถูกแล้ว ที่จริงทำอย่างไรก็ไม่ถูก เพราะที่ถูกคือไม่ได้ทำ หรือที่ถูกคือเห็นที่มันทำ" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สวิธีสู่ความรู้แจ้ง นครสวรรค์ วันที่ ๖ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"นักปฏิบัตินะมีสิ่งที่ท่านเรียกว่า สีลัพพตปรามาส มันจะมีความคิดว่านักภาวนา ห้ามทำนู่น นี่ก็ห้ามทำ ทีวีก็ดูไม่ได้ ไปเที่ยวก็ไม่ได้ ก็สมมุติว่าไปเที่ยว เที่ยวแล้วจิตเบิกบาน เห็นว่าจิตเบิกบาน มันก็ภาวนาแล้ว" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ วันที่ ๗ พฤษภาคม ๒๕๖๑

"ความรู้สึกที่ฝังแน่นอยู่ในจิตเรา ว่าจิตใจนี้เป็นตัวเรา มันอยู่ที่จิต ที่นี้เราภาวนาจนขันธ์แยก สภาวะทางนามธรรมแยกเป็นส่วน ๆ เราก็ดูมันทำงานตามความเป็นจริง ถ้าเราดูไป วันหนึ่งมันเข้าใจความเป็นจริงเอง มันก็ย้อนมาดู จิตก็ไม่ใช่ตัวเรา ถ้าจิตไม่ใช่ตัวเรา ในโลกนี้ก็ไม่มีอะไรเป็นตัวเรา ก็จะเข้าใจธรรมะขั้นพระโสดาบัน" --พระอาจารย์สมชาย คอร์สการเดินทางสู่ความสว่างของใจ วันที่ ๒ กรกฎาคม ๒๕๖๑

"นักภาวนามีหน้าที่อันหนึ่งที่สำคัญมาก คือต้องซื่อสัตย์กับความรู้สึกตัวเอง ไม่ใช้ความคิด ผู้ชายจำนวนมากชอบดอกไม้ ไม่ใช่ว่าผู้ชายห้ามชอบดอกไม้ จิตของแต่ละคนเป็นอย่างไรก็เป็นอย่างนั้น ก็ไม่ใช่ว่าผู้หญิงทุกคนชอบดอกไม้ ไม่ชอบก็คือไม่ชอบ ซื่อสัตย์กับความรู้สึกของตัวเองอย่าใช้ความคิด อย่างนี้จะภาวนาง่าย พอเรากระทบอารมณ์แล้ว จิตเราจะปรุงความรู้สึกต่างๆ เราไม่หลอกตัวเอง แต่ไม่ว่ามันจะปรุงความรู้สึกแบบไหนก็ตาม ความรู้สึกต่างๆ ทั้งมวลเกิดแล้วก็ดับทั้งสิ้น เรามีหน้าที่กระทบอารมณ์ไป แล้วก็มีหน้าที่รู้ทันเวลาที่ความรู้สึกต่างๆ เปลี่ยน ไม่หนีอารมณ์ ไม่หนีการกระทบโลก" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สอินเตอร์ วันที่ ๑๕ มิถุนายน ๒๕๖๑

"การภาวนาต้องเข้าถึงความเป็นธรรมดานี้ให้ได้ การเข้าถึงความเป็นธรรมดา ความเป็นธรรมชาตินี้ได้ นี่แหละ เราถือว่าประสบความสำเร็จแล้ว เราจะไม่มีการแยกเลยว่า ขณะนี้ เป็นเวลาภาวนา ขณะนี้ เป็นเวลาปกติ มันกลืนอยู่ในชีวิตเราเลย" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สอินเตอร์ วันที่ ๑๕ มิถุนายน ๒๕๖๑

การภาวนาต้องทำตลอดเวลา ยกเว้น ขณะทำงานที่ต้องคิด ขณะนั้น ต้องลืมตัวเอง ไปในเรื่องราว ของความคิด ยกเว้นอีกข้อ คือตอนนอนหลับ ที่เหลือ ตั้งแต่ลืมตาตื่นขึ้นมา ตั้งแต่เช้ายันเย็น คือเวลาภาวนาทั้งสิ้น มีสติรู้สึกตัวไป ร่างกายเคลื่อนไหว มีสติ เห็นร่างกายเคลื่อนไหว จิตใจเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง มีสติ รู้ทัน" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สอินเตอร์ วันที่ ๑๕ มิถุนายน ๒๕๖๑

"มีกิเลสก็ทำกรรม พอกระทำกรรมก็มีผลของกรรม พอได้รับผลของกรรมแล้วรู้ไม่ทัน ก็มีกิเลสอีก กิเลสก็จะบงการให้จิตกระทำกรรมต่อไป วงจรอุบาทว์นี้ก็เกิดขึ้นตลอดเวลาทุกภพทุกชาติ ในอดีตก็เป็นมาอย่างนี้ ปัจจุบันก็เป็นไปอย่างนี้ ในอนาคตก็จะเป็นไปอย่างนี้ เพราะฉะนั้นเรามีหน้าที่ มีสติ รู้ทันการปรุงแต่ง รู้เท่าทันความอยากก็ได้ เมื่อรู้เท่าทันความอยาก ความอยากดับ มันก็ไม่บงการให้ใจกระทำกรรม ถ้ารู้ไม่เท่าทันความอยากก็ให้รู้เท่าทันเวลาจิตกระทำกรรม ถ้ารู้ไม่เท่าทันความอยาก ไม่เห็นตอนที่มันกระทำกรรม ก็ต้องรับผลของกรรม รับผลของกรรมแล้วกิเลสอะไรเกิดขึ้นก็ให้รู้ทันต่อไป" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สอินเตอร์ วันที่ ๑๔ มิถุนายน ๒๕๖๑

"นักภาวนาที่ใช้การดูจิต จะใช้วิธีที่จะรู้ทันศัตรูของสมาธิ 5 ตัว พอใจ ไม่พอใจ สงสัย ฟุ้งซ่าน ซึมเซา ทั้ง 5 ตัวนี้คือกิเลส เมื่อใดมีสติเมื่อนั้นกิเลสดับ เมื่อมีสติรู้ทันศัตรูของสมาธิ 5 ตัวนี้ พอศัตรูของสมาธิ 5 ตัวนี้ดับไป สมาธิก็เกิดขึ้นฉับพลัน โดยไม่ต้องทำ" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สอินเตอร์ วันที่ ๑๔ มิถุนายน ๒๕๖๑

"จิตมีธรรมชาติ ไหลตามความเคยชิน แต่ว่าจิตมีธรรมชาติ ฝึกได้ เราฝึกจิตสร้างความคุ้นชินใหม่ มาอยู่ในภพที่มันเกื้อกูลกับการภาวนา จิตแบบไหนที่เกื้อกูลกับการภาวนา เป็นธรรมชาติ มีสติ ไม่บังคับ ไม่เครียด " --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สอินเตอร์ วันที่ ๑๔ มิถุนายน ๒๕๖๑

"ปัญหาคือ พวกเราคาดหวังอะไรบางสิ่งบางอย่าง คาดหวังผลอะไรบางอย่าง อย่าไปคาดหวัง ยอมรับที่มันเป็น มันง่ายที่สุดแล้ว แล้วจะรู้ว่าภาวนา ยังไงก็ได้ ยังไงก็ได้ วันนี้ไม่ดี ไม่ใช่ว่าพรุ่งนี้จะไม่ดี วันนี้ดี ก็ไม่ใช่ว่าพรุ่งนี้จะดีอีก ดีก็ได้ ไม่ดีก็ได้ ยังไงก็ดูไปอย่างนั้น มันจะง่ายที่สุดแล้ว" --อาจารย์สุรวัฒน์และทันตแพทย์ณัฎฐ์ คอร์สรู้กาย รู้ใจ พื้นฐานสู่ความรู้แจ้ง จ.กระบี่ วันที่ ๑๐ มิถุนายน ๒๕๖๑